Last updated: 26 May 2024
یادگیری انتقالی سنتی فقط انتقال دانش نیست، بلکه تعامل و فعالیت دانش‌آموز برای یادگیری عمیق ضروری است. روش‌های تدریس فعال مانند پرسش و پاسخ، شبیه‌سازی و هوش مصنوعی، یادگیری را جذاب‌تر می‌کنند و به درک عمیق‌تر مفاهیم، تفکر انتقادی و یادگیری پایدار کمک می‌کنند.
روش تدریس انتقالی مبتنی بر دیدگاه رفتارگرا بر انتقال یک سویه ی دانش از طرف معلم به دانش آموز تاکید دارد. در این حالت دانش یا محتوای مورد نظر تا حد امکان به قطعات کوچکتر خرد شده تا انتقال پیام از فرستنده )معلم( به گیرنده )یادگیرنده( را تسهیل کند. با توسعه دیدگاه های شناختگرا، اشکال ها و نواقص این رویکرد آموزشی برجسته شد. شاید یکی از مهم ترین نقدها در این خصوص نقش کم رنگ یادگیرنده در فرآیند آموزش بود. شناختگراها انتقال دانش را برای یادگیری کافی نمی دانستند و معتقد بودند یادگیری با نقش فعال تر دانش آموز و تعامل با معلم ماندگار و عمیق تر خواهد شد. به این ترتیب روش تدریس انتقالی به تدریج جای خود را به شیوه های فعال یاددهی-یادگیری داد که در آن بر تعامل دوطرفه بین معلم و دانش اموز و حتی بعدها بین دانش آموزان تاکید می شد. به این ترتیب فضای کلاس های درس گفتگو محور، با نشاط تر و فعال تر از گذشته شد., در ابتدا تصور می شد که محتواهای متن محور )چاپی یا دیجیتالی( حتی زمانی که همراه با تصاویر و یا ویدئو های آموزشی شدند، همان نقش انتقال دهنده دانش را خواهند داشت و از تعامل اثری نیست. اما به تدریج آموزشگران تلاش کردند تا راه هایی برای ارتباط با مخاطب و دادن نقشی فراتر از خواننده متن و یا تماشاچی یک ویدئو ایجاد کنند. برای مثال قرار دادن چند سوال تفکر بر انگیز بین متن کمک می کرد تا خواننده ضمن دنبال کردن متن به پاسخ سوال ها نیز فکر و تامل کند. اگر او می توانست پاسخ را به گونه ای بیان کند و از درستی آن اطمینان پیدا کند، یک گام دیگر به جلو بر داشته شده بود. و یا اگر به روشی می توانست با دانش آموز دیگر پاسخش را به اشتراک بگذارد و یا سوال های پیش آمده برای خودش را به طریقی مطرح و پاسخ دریافت کند، آموزشگران می توانستند مدعی شوند که تا حدی شرایط کلاس حضوری و تعاملی را شبیه سازی کرده اند., با پیشرفت روز افزون انواع تکنولوژی و نرم افزارها و هم چنین توسعه رویکرد های آموزشی، راه های بسیار متنوع و جذابی برای فراهم کردن شرایط تعامل به وجود آمد تا یادگیرنده را فعال تر کرده و نقش بیشتری در فرایند یاددهی-یادگیری به او داده شود. در زیر به تعدادی از آنها اشاره می کنیم:, 1- به نظر می رسید به عنوان ساده ترین و ابتدایی ترین راه می توان در متن سوال هایی قرار داد که خواننده را به فکر وادارد تا جواب خود را با پاسخ سوال که در متن مخفی شده است، مقایسه کند. اما در حال حاضر بر اساس نوع کنشی که پاسخ دهنده می تواند از خود نشان دهد )شامل انتخاب کردن، ترتیب کردن، جور کردن، لغزنده ها و متغیرها، متن های بسط داده شده، انتخاب های برخط و نظایر آن( تنوعی از پرسش ها به وجود آمده است. در فضای دیجیتالی یادگیرنده می تواند در پاسخ به سوال مطرح شده در متن، یکی از این واکنش ها را نشان دهد و بلافاصله بازخورد مناسب را از نرم افزار دریافت کند. به این ترتیب تعامل خوبی با متن برقرار کند., 2- کمی فراتر از نمونه بالا، با قرار گرفتن در یک شبکه اجتماعی با دانش آموزان یا معلم خود در هنگام خواندن متن به صورت بر خط یا مجازی در ارتباط باشند، پاسخ هایشان را به اشتراک بگذارند، همدیگر را راهنمایی و کمک کنند و سوالاتشان را مطرح کنند., 3- ویدئو های آموزشی را نیز می توان با قرار دادن سوال هایی در زمان های مناسب به صورت تعاملی درآورد، به طوریکه دیدن ادامه فیلم مستلزم پاسخ دادن به آن سوال ها باشد., 4- انواع آزمایش ها را می توان با کمک نرم افزارها شبیه سازی کرد و فرصت تعامل را برای یادگیرندگان فراهم کرد تا همان شرایط آزمایش های واقعی را به صورت مجازی تجربه کنند., 5- فایل های تعاملی به خصوص در موضوعات علوم تجربی و ریاضی فرصت کشف و یا درک بهتر مفاهیم را برای دانش آموز فراهم می کنند. در این صورت یادگیرند با تغییر پارامترهایی در فایل آماده شده می تواند اثر آن را در سایر عوامل بررسی کرده و حقایق تازه ای را کسب و کشف کند. در اکثر موارد چنین تجربه ای با کاغذ و قلم یا روی تخته سیاه در کلاس درس امکان پذیر نبود و این ارزش افزوده ای است که فضای دیجیتالی برای یادگیری عمیق تر ایجاد می کند., 6- ایجاد شرایط برای خود ارزیابی با پاسخ دادن به تعدادی پرسش و دریافت بازخورد بر خط نیز امکان مناسبی است که نقش فعال تری به یادگیرنده می دهد. هم چنین با ذخیره شدن نتایج هر ارزشیابی در نرم افزار، یادگیرنده می تواند نمودار پیشرفت خود را ملاحظه و مسیر بهبود شرایط یادگیری را دنبال کند., در حال حاضر امکانات و شرایط بیشتری برای تعامل وجود دارد و در بالا صرفا به تعدادی از انها اشاره شد. با توسعه هوش مصنوعی می توان ویژگی های بسیار جذاب تر فراهم کرد. برای مثال روبات های گفتکو محور امکان سوال و جواب و تعامل برخط و در هر لحظه را به وجود آورده اند. هم چنین شخصی سازی و متناسب سازی محتوا با علایق و نیازهای یادگیرنده و پیشنهاد مسیرهای بهبود و رساندن او به حد تسلط در یک موضوع از دیگر توانایی های هوش مصنوعی در آموزش است. به این ترتیب بهره مندی از این امکانات و ویژگی ها برای ایجاد فضای تعاملی مناسب از مزایای مهم کتاب های دیجیتالی مدرن و وجه تمایز آن با سایر محتواها است که در تولید کتاب های تعاملی باید مورد توجه قرار گیرد., در مطالب قبلی )کتاب های مدرن، دیجیتالی و یکپارچه- خودآموز( بیان شد، مجموعه کتاب های دیجیتال جامع تعاملی با نام تجاری توکا که در 4 درس اختصاصی دبیرستان یعنی ریاضیات، فیزیک، شیمی و زیست شناسی برای رشته های ریاضی و تجربی به صورت موضوعی و هم چنین پایه ای در دسترس می باشند، معرفی شد. این کتاب های دیجیتالی شامل انواع متنوعی از فعالیت های تعاملی است که یادگیرنده را جذب مطالعه و دنبال کردن متن می کند. شما می توانید نمونه ای از این کتاب های تعاملی را از طریق پیوند زیر ملاحظه کنید:, https://book.lernito.com/browse?subject=115, امیدواریم این کتاب ها در راستای ارائه نمونه های مناسبی از تعامل در کتاب های خودآموز دیجیتالی، کمک کرده، در جهت ارتقاء سطح یادگیری عمیق و مفهومی تسهیل کننده و ایده بخش باشد.
Details
Type
Article
Created At
25 May 2024